'Nederlands 'AGE-reader' meet nauwkeurig sterfterisico hart- en vaatziekte'

Een door Nederlandse wetenschappers uitgevonden instrument bepaalt met grote nauwkeurigheid je risico om aan hart- en vaatziekte te overlijden. Dat blijkt uit een internationale studie gepubliceerd door de vooraanstaande American Heart Association.

Het gaat om de AGE-reader. Daarmee kan binnen dertig seconden de hoeveelheid Advanced Glycation End products (AGEs) ‘s in de huid worden vastgesteld. Hoe meer AGEs, des te slechter de vooruitzichten.

Eigenlijk wisten we het al door grootschalig Nederlands onderzoek, maar nu is het door internationale wetenschappers bevestigd: de AGE-reader is een betrouwbaar instrument om je risico op sterfte door hart- en vaatziekte te bepalen. Althans, als je diabetes, een nierziekte of aderverkalking onder de leden hebt. Want onder die patiëntengroepen is de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de AGE-reader getest. Er zijn echter redenen te over om aan te nemen dat de AGE-reader ook bij gezonde mensen een hoge voorspellende kracht heeft.

Even een paar stappen terug. AGEs, afkorting van ‘Advanced Glycation End products‘ zijn versuikerde eiwitmoleculen. Ze ontstaan in het lichaam als bloedsuiker met eiwitten en vetten reageert. Je krijgt ze ook via voeding binnen. Ze zijn schadelijk voor onder meer je ogen, je vaten, je nieren en je hersenen. Het lichaam kan AGEs niet goed afbreken en wegwerken, daarom hopen ze zich gestaag op in je weesfels. Hoe ouder je bent, hoe meer AGEs er in je lijf vast zitten.

Zeventig procent van alle AGEs hebben fluorocerende eigenschappen. Dat wil zeggen dat ze licht vasthouden en uitstralen. Professor Andries Smit van de universiteit van Groningen ontwikkelde een apparaat – de AGE-reader – dat met behulp van licht de hoeveelheid fluoriscerende stofjes in de huid van de bovenarm meet. Daaruit kan worden afgeleid hoeveel AGEs daar zitten. En die hoeveelheid komt weer overeen met het aantal AGEs in de rest van je lichaam.

Als je voor 2006 wilde weten hoeveel AGEs je in je lijf had, was je aangewezen op een bloedtest. Niet fijn als je niet van naalden en bloed houdt. Bovendien lijkt het erop dat niet de hoeveelheid AGEs in je bloed een voorspellende waarde heeft, maar de hoeveelheid AGEs die zich in je weefsels hebben vastgezet. De AGE-reader, sinds 2006 op de markt – meet de hoeveelheid AGE’s zonder dat er geprikt hoeft te worden en kijkt bovendien naar het gehalte in de huid, dat wil zeggen een weefsel.

Er zijn inmiddels honderden onderzoeken met de AGE-reader gedaan. Veel kennis over de betrouwbaarheid van het apparaat is opgedaan met het LifeLines-cohort, een groep van 167.000 Noord-Nederlanders waarvan onderzoekers al ruim dertig jaar lang medische gegevens verzamelen. Ongeveer 80.000 van hen hebben een meting met de AGE-reader ondergaan.

Zo is men erachter gekomen dat de AGE-reader nauwkeurig laat zien of je diabetes hebt of gaat ontwikkelen, zelfs als je slank en fit bent en er dus niks aan de hand lijkt.

Een groep van Spaanse, Portugese en Chileense wetenschappers analyseerde de gegevens van tien studies met de AGE-reader onder in totaal ruim vierduizend patiënten in vijf verschillende landen (studie). Het ging om mensen van 45 tot 67,5 jaar oud die diabetes, een nierziekte of atherosclerose hadden. Een hoge uitslag op de AGE-reader betekende een anderhalf- tot viermaal verhoogde kans om binnen 2,5 en 6 jaar door hart- en vaatziekte te overlijden.

De beste manier om je eigen AGE-gehalte laag te houden, is zorgen voor een gezonde suikerhuishouding en het mijden van voeding die veel AGEs bevat (zie Het anti-AGE-dieet).

Tekst: Pim Christiaans