Grootste studie ooit: ‘Meer visolie, minder hart- en vaatziekten’
Volgens de grootste metastudie tot nu toe verlaagt het slikken van capsules met visolie het risico op vrijwel alle hart- en vaatziekten. Hoe hoger de dosis, hoe kleiner het risico. Er is ook uitgedokterd wat voor de meeste mensen de ideale dosis visolie is: twee gram per dag.
Hart- en vaatziekten staan nog steeds fier bovenaan in de wereldwijde toptien van doodsoorzaken. Daarom betekent ieder procentje verlaging van het risico in deze ziektecategorie dat er miljoenen levens worden gespaard. Wetenschappers zijn het er al jaren over eens dat het eten van vis het risico op hart- en vaatziekten verkleint, en dat effect wordt toegeschreven aan visolie, en dan in het bijzonder aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Aan het eten van (vette) vis zitten echter ook nadelen vanwege de zware metalen, pcb’s en andere giftige stoffen die je er onvermijdelijk mee binnenkrijgt. Daarom kiezen miljoenen mensen voor het slikken van capsules met gezuiverde visolie. Maar of capsules dezelfde beschermende preventieve werking hebben als vis, is al tientallen jaren onderwerp van felle debatten.
Visolie nu ook geadviseerd aan gezonde mensen
Het Voedingscentrum schrijft dat een gram visolie per dag volgens onderzoek tien procent risicoreductie op hartziekte geeft bij hartpatiënten, maar raadt gezonde mensen aan minimaal een portie vis per week (= 200 mg visolie per dag) te eten in plaats van supplementen te slikken. Ook de American Heart Association vond tot voor kort dat visolie per capsule alleen zinvol is voor hartpatiënten. Nu komt daar een wijziging in: ook mensen met een hoog risico op hart- en vaatziekte die nog gezond zijn, wordt door de Amerikaanse organisatie geadviseerd om preventief dagelijks een capsule met visolie in te nemen.
Aanleiding voor deze koerswijziging is de grootste metastudie tot dusver, gebaseerd op de resultaten van dertien grote gerandomiseerde placebo gecontroleerde interventiestudies onder in totaal ruim 127.000 proefpersonen. Alle deelnemers hadden gedurende ten minste twee jaar dagelijks ten minste 840 mg visolie of een placebo ingenomen, zonder dat zij en de onderzoekers wisten wie de echte pillen en wie de neppillen slikten.
‘Visolie omega-3 suppletie verlaagde het risico van de meeste hart- en vaatziekten significant,’ schrijven de onderzoekers. Het risico op een hartaanval en sterfte door coronaire hartziekte was gemiddeld met acht procent afgenomen bij de visolieslikkers. En: ‘De risicoverlaging was lineair geassocieerd met de dosis van de visolie omega-3 suppletie.’ Met andere woorden: hoe hoger de dosis, hoe kleiner het risico op hart- en vaatziekten. ‘De resultaten suggereren dat de doses visolie hoger dan 840 mg per dag die in de meeste gerandomiseerde klinische studies zijn gebruikt, de grootste reducties in HVZ-risico geven’.
Geen bescherming tegen een beroerte
Overigens neemt volgens deze metastudie de kans op een beroerte niet af door het slikken van visolie. Een verklaring hiervoor geven de onderzoekers niet, maar ze schrijven wel dat eerdere studies deze beperking van visolie per capsule ook hebben laten zien. In het artikel staat voor de goede verstaander een hint. In het enige grote onderzoek waarbij wel een gunstig effect werd gemeten op beroertes, werd een ‘significant hogere dosis’ visolie dan in alle andere studies geslikt, namelijk vier gram per dag. Het gaat om de REDUCE-IT studie, waarbij ruim achtduizend patiënten met een hartziekte of diabetes gedurende gemiddeld 4,9 jaar een pil met Icosapent ethyl of een placebo slikten. Icosapent ethyl is een medicinale vorm van het visvetzuur EPA. De risicoreductie van alle hart- en vaatziekten inclusief beroertes dankzij dit product was een stuk groter dan in alle andere studies waarbij lagere doseringen ‘echte’ visolie waren gebruikt. Dit kan betekenen dat het product Icosapent ethyl beter werkt dan gewone visolie. Of het betekent dat de veel gebruikte dosis van 850 mg tot 1 gram visolie in de andere onderzoeken gewoon te laag is voor een optimaal gezondheidseffect.
Ken je Omega-3 index
Hoe bepaal je wat de beste hoeveelheid visolie voor je gezondheid is? Sinds 2004 zeggen onderzoekers dat de ‘Omega-3 index’ een betrouwbare voorspeller is van je kans op hart- en vaatzieken. De Omega-3 index beschrijft de hoeveelheid EPA en DHA vetzuren in rode bloedcellen. Hoe hoger het cijfer, des te meer EPA en DHA zit er in de rode bloedcellen (en de rest van het lichaam), en hoe kleiner je risico op hart- en vaatziekten is.
- 0 < 4% : hoog risico (“ongewenst”)
- 4 – 8% : gemiddeld risico (“gemiddeld”)
- Hoger dan 8% : laag risico (“gewenst”)
Volgens een studie uit 2015 heeft 95 procent van de Amerikaanse bevolking een Omega-3-index van 4 procent of minder… Volgens deze studie hebben mensen met een lage Omega-3 index een tienmaal grotere kans op een plotselinge hartdood dan mensen met een hogere Omega-3 index; Volgens deze studie hebben mensen met de hoogste Omega-3 index een 33 procent lager algemeen sterfterisico dan mensen met de laagste Omega-3 index. Volgens de onderzoekers voorspelt de Omega-3 index sterfte beter dan de cholesterolspiegel. Een hogere Omega-3 index gaat volgens dit onderzoek ook samen met een lagere bloeddruk van gezonde volwassenen van 25 tot 41 jaar. Inmiddels zijn er ook aanwijzingen dat een hogere Omega-3 index gunstig is voor rampen als macula degeneratie, depressie en cognitieve achteruitgang.
Lang verhaal kort: je weet dat je voldoende visolie consumeert als je een Omega-3 index van minimaal acht procent hebt (twaalf procent is optimaal). Onderzoek uit 2013 geeft aan dat er tussen de 1800 en 2000 mg visolie nodig is om de Omega-3 index 4 tot 5 procentpunten omhoog te krikken. In een recent onderzoek op basis van de gegevens van 1400 proefpersonen hebben Amerikaanse wetenschappers uitgezocht hoeveel visolie er gemiddeld nodig is om een Omega-3 index van acht procent te krijgen. Om binnen veertien weken je Omega-3 index van vijf procent te verhogen naar acht procent, moeten de meeste personen twee gram visolie per dag innemen.
Je kunt je Omega 3 index eenvoudig laten testen. Google ‘omega 3 index bloedtest’ en er verschijnen verschillende aanbiedingen.
Tekst Pim Christiaans
Gerelateerde onderwerpen
Luchtvervuiling? Bescherm jezelf met visolie!
Visolie en vitamine D tegen depressie
E-gidsen met het nieuwste healty-aging advies!
De wetenschappelijke ontwikkelingen gaan snel, daarom worden de gidsen van Life Unlimited regelmatig geactualiseerd. Na eenmalige aankoop van een gids, kun je via je eigen account altijd de laatste versie downloaden. Updates worden gemeld in onze nieuwsbrief. Zo loop je geen belangrijke nieuwe healthy aging-adviezen mis!
