Ware oorzaak van Alzheimer ontdekt?

De ziekte van Alzheimer wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een ontsporing van het immuunsysteem, blijkt uit dit dieronderzoek. Dit kan verklaren waarom alles wat goed is voor de afweer, zoals slaap, goede voeding en beweging, ook tegen de gevreesde hersenziekte beschermt.

Ophoping in de hersenen van het eiwit beta amyloïde is lang beschouwd als een belangrijke oorzaak van alzheimer. Onderzoekers hebben echter ontdekt dat het eiwit bij muizen en wormen juist een beschermende rol speelt tegen ongewenste indringers zoals bacteriën en schimmels. Amyloïde eiwitten helpen de afweer bij het doden van de schadelijke organismen in het brein door hen in te sluiten – en zo vormen zich de beruchte eiwitkluwens of plaques. Als dit ook voor mensen geldt, is het bestrijden van amyloïde plaques bij alzheimerpatiënten – zoals in verschillende studies vruchteloos is geprobeerd – olie op het vuur gooien.

Amyloïde plaques worden ook aangetroffen in hersenen van hoogbejaarden die nog helemaal bij de pinken waren toen zij stierven. Hoe kan dat? Misschien dus omdat het eiwit helemaal niet het giftige afvalproduct is waar het nu voor wordt gehouden, maar een nuttig bijproduct van een verhoogde afweer. Die verhoogde afweer zelf is de ware boosdoener.

Volgens de wetenschappers wordt het immuunsysteem in de hersenen getriggerd door ziekteverwekkers zoals herpesvirussen, chlamydia en bacteriën die de ziekte van Lyme veroorzaken. Bij jonge mensen is de afweer nog krachtig genoeg om korte metten met dit soort ziekteverwekkers te maken. Maar de verzwakte afweer van ouderen kan de strijd niet aan, ontspoort en keert het zich dan tegen het brein.

In plaats van medicijnen te ontwikkelen die amyloïde plauques opruimen, kan men zich volgens de onderzoekers beter richten op het versterken van de afweer. Deze benadering past in de lijn van onderzoekresultaten die laten zien dat lifestyle-maatregelen zoals voldoende lichaamsbeweging, goede nachtrust en gezonde voeding de kans op alzheimer flink reduceert. Ook maatregelen die zich richten tegen chronische stille ontstekingen, zoals het eten van vis of slikken van visolie, zou volgens deze visie alzheimer moeten remmen.

Beeld: MARK SYKES

Tekst: Pim Christiaans

E-gids met de nieuwste adviezen!

In deze praktische E-gids staan de nieuwste adviezen om je hersenen in topvorm te houden met natuurlijke methoden en middelen. De wetenschappelijke ontwikkelingen gaan snel; zodra er een nieuwe manier is ontdekt om je brein tegen veroudering en ziekte te beschermen, wordt de gids geactualiseerd. Als je een account op deze site hebt, kun je altijd over de laatste versie van BESCHERM JE BREIN beschikken. Zo blijf je honderd procent up to date en loop je geen belangrijke nieuwe adviezen meer mis.

BESTEL NU