Beetje licht in slaapkamer verhoogt al kans op depressie
Slapen in het stikdonker vergroot je kans om tot op hoge leeftijd je goede humeur te bewaren. Dat kun je afleiden uit Japans onderzoek met een groep ouderen bij wie de hoeveelheid licht in de slaapkamer werd gemeten. Zelfs een zwak nachtelijk schijnsel blijkt het risico op depressie al te vergroten.
Als je ouder wordt, neemt de kans op depressieve klachten toe. Op zichzelf al niet fijn, maar depressie is ook nog eens gelinkt aan een groter riscio op onder meer dementie, hart- en vaatziekte en voortijdig overlijden. Onduidelijk is hoe het zit met oorzaak en gevolg: is depressie een signaal dat je gezondheid achteruitgaat, of gaat je gezondheid achteruit omdat je depressief bent? Hoe dan ook: lichaamsbeweging, een mediterraan voedingspatroon, goed slapen, het mijden van chronische stress en het onderhouden van sociale contacten zijn geijkte methoden om zowel je gezondheid te beschermen als het risico op een depressie te verminderen. En nu is daar een belangrijke maatregel bijgekomen: zorg dat je slaapkamer goed verduisterd is.
In de afgelopen jaren zijn verschillende studies verschenen die het brede gezondheidsbelang van duisternis tijdens de slaap onderstrepen (zie verderop). Voor de depressie-studie plaatsten Japanse onderzoekers een lichtmeter aan het hoofdeinde van het bed van 863 oudereren van gemiddeld 71 jaar. Twee nachten lang werd zo de hoeveelheid licht in hun slaapkamer gemeten (studie). Vervolgens hielden de onderzoekers bij hoeveel studiedeelnemers in de loop van twee jaar depressieve klachten ontwikkelden (dat waren er 73). Ouderen die tijdens hun slaap waren blootgesteld aan licht vanaf een sterkte van 5 lux, hadden een beduidend grotere kans om depressief te worden. In een eerdere studie, toen met 516 ouderen, constateerden dezelfde onderzoekers ook al dat licht vanaf een sterkte van 5 lux de kans op depressie vergroot.
Slapen bij het licht van een kaars
5 Lux is niks: je kunt het vergelijken met slapen bij het licht van een kaars. 1 lux geldt als donkere schemering, 10 lux als schemering. Op een donkere winterdag heeft het daglicht een sterkte van 500 lux. Straatverlichting is meestal 5 lux, dus als het schijnsel van een lantaarnpaal door een kier tussen de gordijnen je slaapkamer binnenvalt, kan dat volgens deze studie al leiden tot een verhoogd depressierisico.
De onderzoekers vermoeden dat het negatieve effect van dergelijke matige lichtvervuiling in de slaapkamer nog groter is bij jongere mensen, omdat – schrijven ze – ‘tienerogen’ tot vijf keer gevoeliger voor licht zijn dan de ogen van een gemiddelde zeventiger.
Nachtelijke licht beïnvloedt breinfunctie overdag
Hoe het komt dat zo weinig nachtelijk licht al een schaduw over ons humeur werpt, kunnen de onderzoekers niet zeggen. Wel wijzen ze erop dat nachtelijk licht de productie van melatonine lam legt. Er zijn allerlei aanwijzingen dat een verstoorde productie van het slaaphormoon schadelijke gevolgen heeft. Zo is er een verband tussen een verminderde melatonineproductie en kanker (artikel) en geestelijke achteruitgang (artikel).
In hun wetenschappelijke artikel over de studie maken de onderzoekers een tot nadenken stemmende opmerking: ‘Eerdere studies (deze en deze) hebben laten zien dat een nachtelijke blootstelling aan licht met een sterkte tussen de 5 en 10 lux de slaapfysiologie en de breinfunctie overdag beïnvloedt.’ Zie ook ons artikel ‘Lichtvervuiling tast geheugen aan, over een onderzoek waarbij nachtelijk licht met een sterkte van 10 lux het geheugen van proefpersonen verslechterde.
Zoals het hoort houden de auteurs van de nieuwe Japanse studie allerlei slagen om de arm en roepen zij op tot meer onderzoek. Maar wat ons betreft is het duidelijk: als je gezond, scherp en goedgehumeurd oud wil worden, is het zaak om te investeren in goede slaapkamergordijnen en eventueel een slaapmasker.
Tekst: Pim Christiaans
Gerelateerde artikelen
Minder kans op kanker dankzij slaaphormoon melatonine
