Sneller en beter denken dankzij cacao en bessen

Van cacao en bessen was al eerder aangetoond dat ze de hersenen gunstig beïnvloeden, maar wat gebeurt er als je de twee combineert? Dan is het effect nóg beter. Dat suggereert Spaans onderzoek.

Als we ouder worden, gaan onze hersenen stroever functioneren. Het concentratievermogen gaat achteruit, je komt moeilijker uit je woorden, je vergeet vaker iets: het hoort allemaal bij de ‘normale’ veroudering. Maar je bent niet gedoemd tot geestelijk aftakelen. Er is van alles te doen om het verval te bestrijden. Je kunt bijvoorbeeld zorgen voor veel fruit, groente, wijn, thee en cacao op het menu. Dan krijg je veel flavonoïden binnen, plantaardige verbindingen waarvan met een reeks onderzoeken aannemelijk is gemaakt dat ze de geestelijke neergang kunnen remmen en misschien zelfs kunnen stoppen en terugdraaien (bron).

Poeder van cacao en gedroogde bessen

Spaanse onderzoekers zoomden onlangs in op de twee meest veelbelovende flavonoïden als het om de bescherming van de oudere hersenen aankomt: flavanolen die vooral in cacao zitten en anthocyaninen die je voornamelijk in bessen vindt. De Spanjaarden ronselden zestig gezonde proefpersonen van 50 tot 75 jaar. Na ze aan een batterij testen te hebben onderworpen, verdeelden ze de vrijwillers in drie groepen: een groep kreeg cacaopoeder mee naar huis, een groep kreeg poeder van gedroogde bessen mee en een groep kreeg beide poeders mee.

Elke dag een eetlepel poeder van cacao of gedroogde bessen

Het ging om vrij verkrijgbare commerciële producten – maar de studie was niet door de leverancier gesponsord. Het cacaopoeder was van organische herkomst en bevatte geen suiker en zoetstoffen en was ‘half ontvet.’ Het bessenpoeder was een mengsel van gedroogde frambozen, bosbessen en rode en zwarte aalbessen. De proefpersonen dienden elke ochtend een eetlepel van de poeders in te nemen met water, plantaardige melk, yoghurt, sap of ontbijtgranen. Op die manier kreeg de cacaogroep dagelijks 200 mg flavanolen binnen, de bessengroep 100 mg anthocyanines en de cacao- plus bessengroep 200 mg flavanolen plus 100 mg anthocyanines. Na twaalf weken werden de proefpersonen opnieuw aan een batterij testen onderworpen en gingen de wetenschappers op zoek naar de verschillen voor en na.

Er veranderde niets aan de hersenchemie

Op basis van eerdere studies hadden de onderzoekers verwacht dat de poeders iets in de chemie van de hersenen zouden verbeteren. Als we ouder worden dalen de niveaus van twee belangrijke stoffen in ons brein: brain derived neurotrophic factor (BDNF) en nerve growht factor (NGF). Dat zijn hormoonachtige stoffen die een sleutelrol spelen in het geheugen en het leren. Dat doen ze onder meer door nieuwe verbindingen en in sommige hersengebiedjes zelfs de vorming van nieuwe neuronen te stimuleren. Hogere niveaus van BDNF en NGF gaan samen met een betere cognitie.

In hun artikel verwijzen de Spanjaarden naar onderzoek uit 2016 waarbij veertig gezonde ouderen twaalf weken lang dagelijks ofwel een cacaodrankje met 23 mg flavanolen ofwel een cacaodrankje met 494 mg flavanolen innamen. Het drankje met de grotere hoeveelheid flavanolen zorgde voor een toename van BDNF en verbeteringen in hersenfuncties, maar het drankje met de lagere hoeveelheid deed dat niet.

Sneller een puzzel oplossen dankzij flavanolen en anthocyanines

Bij de Spaanse proefpersonen bespeurden de onderzoekers in geen van de groepen een verandering in de niveaus van BDNF en NGF. Je merkt aan hun artikel dat ze hierdoor wat van slag zijn: de bevinding spoort niet met eerder (dier) onderzoek. Ze opperen dat het uitblijvende effect voor de cacaogroep en de combinatiegroep misschien komt omdat die proefpersonen te weinig (200 mg) flavanolen binnen kregen: misschien waren niveaus van BDNF en NGF wel gestegen met een dubbele dosis? Voor het uitblijven van een effect in de bessengroep hebben ze geen goede verklaring. In proeven met laboratoriumratten verhoogde inname van anthocyanines het niveau van BDNF wel [bron].

Het opvallendste resultaat zagen de onderzoekers bij de reeks cognitieve testen, waarbij zaken als geheugen, werkgeheugen, concentratievermogen en het vermogen te schakelen werden onderzocht. Eigenlijk scoorden de vrijwilligers over de hele linie niet beter, behalve met één test: de Tower of London. In deze video wordt de test in vijf minuten uitgelegd en getoond. De tower of London-test is een soort kinderspel waarbij het probleemoplossend vermogen en het vermogen tot plannen wordt onderzocht. Dit worden ‘executieve functies’ genoemd, hogere hersenfuncties die nodig zijn voor het meer complexe denkwerk zoals organiseren, vooruit plannen en tussen de klippen en rotsen van het leven navigeren. Alle proefpersonen presteerden duidelijk beter op deze test, wat wil zeggen dat ze de puzzel sneller en in minder stappen konden oplossen. Maar de groep die zowel het cacao- als het bessenpoeder hadden ingenomen, presteerden het best.

Kortom, volgens deze studie verbetert het probleemoplossend vermogen van gezonde ouderen als zij dagelijks ten minste 200 mg flavanolen uit cacao en 100 mg anthocyaninen uit bessen consumeren.

Tekst Pim Christiaans | Life Unlimited

Beeld :OlgaLepeshkina

E-gids met de nieuwste adviezen!

In deze praktische E-gids staan de nieuwste adviezen om je hersenen in topvorm te houden met natuurlijke methoden en middelen. De wetenschappelijke ontwikkelingen gaan snel; zodra er een nieuwe manier is ontdekt om je brein tegen veroudering en ziekte te beschermen, wordt de gids geactualiseerd. Als je een account op deze site hebt, kun je altijd over de laatste versie van BESCHERM JE BREIN beschikken. Zo blijf je honderd procent up to date en loop je geen belangrijke nieuwe adviezen meer mis.