Carnosine verbetert suikerhuishouding en remt AGEs

Dat de voedingsstof carnosine schadelijke AGEs tegengaat wisten we al uit onderzoek met dieren, maar nu is het ook voor het eerst aangetoond met onderzoek met mensen. Niet alleen verbeterde de suikerhuishouding en daalde het aantal AGes in het bloed van carnosine-slikkers, ook hun vetpercentage nam af.

Carnosine is een molecuul dat vooral in de spieren en in het brein voorkomt. Van de zoogdieren hebben de langstlevende soorten de hoogste carnosinegehalten in het spierweefsel, en onder meer daarom heeft het een reputatie als longevity-stof. Carnosine is een krachtige antioxidant en helpt schadelijke metalen uit het lichaam te verwijderen. Ook zijn er aanwijzingen dat de stof het ontstaan van de gevreesde alzheimereiwitten in de hersenen tegengaat.

Maar waarschijnlijk het belangrijkste effect van carnosine heeft te maken met de manier waarop suiker je sloopt. In een proces dat glycatie heet, gaat suiker in je bloed schadelijke reacties aan met eiwitten en worden er AGEs gevormd, boosaardige moleculen die tekenend zijn voor veroudering. Ze vormen het eindstadium van een keten van reacties en het ontstaan ervan moet voorkomen worden. Trouwe volgers van deze blog weten dat je AGEs ook kant-en-klaar binnenkrijgt via voeding.

De effecten van glycatie en AGEs zijn het duidelijkst zichtbaar in de huid, waar ze rimpels en vlekken veroorzaken. Maar de schade die AGEs aan de binnenkant aanrichten aan onder meer de vaten, nieren, hersenen en ogen is vele malen ernstiger. De complicaties die optreden bij diabetes zijn grotendeels het gevolg van overmatige AGEs. Maar AGEs schaden ook de gezondheid van mensen zonder diabetes. In feite zijn ze een belangrijke oorzaak van de algemene veroudering.

Wetenschappers proberen daarom medicijnen te ontwikkelen die de vorming van AGEs tegengaan, of ze zelfs kunnen afbreken. Tot nu toe zonder succes.

Eigen aanmaak van carnosine daalt als we ouder worden

Van L-carnosine bestaan al tientallen jaren aanwijzingen dat het glycatie en de vorming van AGEs remt en deze processen zelfs enigszins kan terugdraaien. Je lichaam maakt echter steeds minder carnosine aan naarmate je ouder wordt; het gehalte kan na je vijftigste al met meer dan 60 procent zijn afgenomen. Vlees en vis zijn belangrijke bronnen van carnosine, maar bevatten er te weinig van om glycatie en AGEs te remmen. Bovendien is vooral vlees óók de belangrijkste voedingsbron van kant-en-klare AGEs.

In het supplementenarsenaal van hardcore longevisten ontbreekt daarom ook zelden een pot met krachtige L-carnosine-capsules.

Vrijwel alle kennis van suppletie met carnosine is echter gebaseerd op dierexperimenten. De effecten die bij muizen en ratten zijn bereikt met carnosine: versnelde wondgenezing, minder afgestorven hersencellen na een beroerte, verhoogde activiteit van de belangrijke lichaamseigen antioxidant superoxide dismutase (SOD) in het brein en een verlenging van de gemiddelde levensduur met 20 procent.

Maar wat is het effect van carnosine-supplementen op mensen? Dat is maar mondjesmaat onderzocht. Onlangs verscheen een overzichtsartikel van de Iraanse wetenschapper Sorayva Kheirouri (Tabriz University of Medical Sciences) over de anti-AGE-effecten van carnosine. Op basis van 36 studies concludeert hij dat carnosine de vorming van AGEs remt en gezondheidsschade door een te hoog bloedsuikergehalte tegengaat. Hij kwam slechts twee onderzoeken met mensen tegen, en daarbij werd nou weer net niet heel specifiek gekeken naar de effecten van carnosine op glycatie en de vorming van AGEs.

Anti-AGE-werking van carnosine voor het eerst op mensen getest

Hij zette zelf het eerste experiment op waarbij dat wel gebeurde: twaalf weken lang slikten 54 patiënten met diabetes type 2 tweemaal per dag na de maaltijd een placebo of een supplement met 500 mg L-carnosine. Voorafgaand en na afloop van het experiment nam hij bloedmonsters van de deelnemers. En inderdaad: bij de carnosineslikkers was de hoeveelheid AGEs die hij in hun bloed aantrof, na twaalf weken ‘significant’ gedaald. Vermoedelijk komt dat omdat hun suikerhuishouding verbeterde, wat betekent dat er minder suikermoleculen in hun bloed circuleerden. Ook was een reeks markers voor chronische stille ontstekingen gedaald, waarschijnlijk omdat het aantal AGEs was afgemomen (die jagen ontstekingsprocessen aan). Last but not least was bij de carnosineslikkers ook het vetpercentage afgenomen en de vetvrije massa (lees spieren) toegenomen.

Op mijn vraag aan Kheirouri of hij denkt dat het slikken van carnosine vanwege de anti-AGE-effecten ook zinvol is voor gezonde mensen die goed oud willen worden, antwoordt hij per mail dat hij dat niet weet: ‘Onderzoek op dit gebied is heel schaars, er is meer onderzoek nodig.’  Omdat er aanwzijzingen zijn dat L-carnosine symptomen van autisme verlicht, heeft hij de stof op kinderen met autisme getest (studie nog niet gepubliceerd). Daar zag hij geen daling van AGEs in het bloed.

In de E-gids Vitaminen tegen veroudering staat dat het gebruikelijk slikadvies 250 tot 1000 mg L-carnosine per dag is. Carnsosine is een combinatie (‘dipeptide) van de twee aminozuren β-alanine en histidine. Ook met bèta-alanine-supplementen kun je het carnosinegehalte in je spieren verhogen* – misschien zelfs beter dan met L-carnosine*.

L-carnosine en bèta-alanine gelden als veilige stoffen, maar ik zou ze alleen gaan slikken in overleg met een anti-aging-arts of andere deskundige.

Tekst: Pim Christiaans

Foto: Uwe Hermann

Gerelateerderde artikelen

De definitie van AGEs

Ze zijn giftig en je krijg ze dagelijks binnen: boek over AGEs

Pyridoxamine tegen AGEs

Nog een reden de frikadel te laten liggen: AGEs!

Check je AGEs, verleng je leven

Prof. Helen Vlassara: Pak veroudering fundamenteel aan.

Jonger dankzij citroenmelisse

 

Aandacht voor  de rol van AGEs bij healthy aging in de E-gids Verlaag je bloedsuiker

Een stabiele bloedsuikerspiegel die aan de lage kant is, vergroot je kansen om gezond oud te worden enorm. Bij vrijwel iedereen kruipt de hoeveelheid suiker in het bloed echter jaar na jaar omhoog. Dit schadelijke proces kun je remmen en zelfs terugdraaien. In deze uitgebreide E-gids staande nieuwste feiten en adviezen overzichtelijk op een rij.

€ 4, 95 – BESTEL HIER